Wspieramy działalność chóralną
  • Language / язык
 
Kraj: Poland
Data rozpoczęcia: 2011-09-13
Dostępne tłumaczenia:

Wzajemne oczekiwania dyrygenta i chórzystów

Nie ma chóru bez dyrygenta i nie dyrygenta bez chóru. Zatem musi istnieć ścisła współpraca dyrygenta i chóru, którego przedstawicielem jest prezes. W czym się to wyraża?

I. Nie ma chóru bez dyrygenta i nie dyrygenta bez chóru. Zatem musi istnieć ścisła współpraca dyrygenta i chóru, którego przedstawicielem jest prezes. W czym się to wyraża?

Struktura zespołów amatorskich zwykle przedstawia się następująco – dyrygent, który ma czasami do współpracy Radę Artystyczną – może to być II dyrygent, asystent, wykształcony muzycznie chórzysta jako prowadzący głosów lub akompaniator. Czasami współpracuje z chórem organista jeśli to nie on jest również dyrygentem chóru. Zarząd to przede wszystkim Prezes, Wice – prezes, Sekretarz, skarbnik, itp. Te dwa „ciała” tworzą razem Radę Chóru. Oczywistą jest ścisła współpraca pomiędzy tymi ciałami dla dobra i rozwoju zespołu. Może się to unaoczniać poprzez:

1. Odpowiednie planowanie występów. W dzisiejszym czasie chórzyści będący na emeryturze często podejmują się innych zajęć. Tak więc wszelkie występy dotyczące tak udziału w liturgii czy innych uroczystościach parafialnych także i koncertów, przeglądów, konkursów i festiwali  trzeba planować z dużym wyprzedzeniem po to aby był jak najlepszy skład i praca na próbach nie poszła na marne. W przypadku konkursu istotne jest aby nowe utwory zdążyły się „ośpiewać” publicznie – chór wtedy czuje większy komfort i właściwie reaguje nawet przy dużym zdenerwowaniu. Współpraca w służbie do liturgii musi pozostać w ścisłej więzi z proboszczem Kościoła lub księdzem odpowiedzialnym za stronę muzyczną w parafii. Ideałem jest kiedy władze kościoła doceniają wkład chóru w uroczystości parafialne i przychylają się do innych form występu – zespół czuje tę opiekę i łatwiej pozyskać nowych śpiewaków , kiedy zachęca ich do współpracy kapłan. Nie bez znaczenia jest fachowość i życzliwość z tej strony.

2. Dokonanie odpowiedniego wyboru repertuaru śpiewów. Ważne jest odpowiednie przedstawianie wzajemnych propozycji. Inicjatywa w tym względzie powinna należeć do dyrygenta, który ma wykształcenie muzyczne i zna możliwości wykonawcze. Potrafi on też przewidzieć czy repertuar nie "przerasta" chórzystów, czasami lepiej dobrać mniej ambitny repertuar, ale lepiej go wykonać na wyższym poziomie artystycznym – wtedy i publiczność to doceni a i wierni w kościele to usłyszą. Dobór repertuaru jest zwykle powiązany z możliwościami chóru pod względem wokalnym i artystycznym.
Oczywiście repertuar powinien być sprawdzony przez kapłana ze względu na właściwy dobór tekstów odpowiednich dla miejsca w liturgii, w którym jest planowany występ. Jednakże to dyrygent przewidując rozwój zespołu i jego potrzeby powinien mieć decydujący wpływ na jakość repertuarową. W literaturze muzycznej europejskiej i polskiej jest tysiące pozycji sakralnych odpowiednich dla różnych rodzajów chórów. Wymaga to dodatkowej pracy od dyrygenta, jednak przynosi bardzo ciekawe rezultaty artystyczne. Bazowanie na wyuczonym repertuarze nie zawsze jest właściwe – powoduje znużenie repertuarem i słabszą koncentrację, również emocjonalną, która jest bardzo ważna w każdej muzyce a staje się niezbędna w muzyce sakralnej

3. Wszelkie trudne sprawy organizacyjne i dyscyplinarne powinny być załatwiane najpierw pomiędzy dyrygentem a prezesem a nie przed całym zespołem. To bardzo istotna zasada, aby w razie konfliktu sprawy sporne załatwiać początkowo tylko na forum Zarządu lub pomiędzy dyrygentem a prezesem. Wszelki otwarte konflikty mogą doprowadzić do rozłamu w zespole – w skrajnych przypadkach także do jego rozpadu.

4. W praktyce parafialnej w spotkaniu z duszpasterzami, w przygotowaniu uroczystości liturgicznych, powinien stawać i dyrygent, i prezes. Istotna jest dyskusja pomiędzy dyrygentem a duszpasterzem na temat wzajemnych oczekiwań – obie strony powinny mieć ważny głos i potrzeby liturgii powinny uwzględniać wizję artystyczną dyrygenta wobec chóru.
 
II. Oczekiwania dyrygenta:
Dyrygent oczekuje przede wszystkim:
1. Dyscypliny chóru w czasie prób i występów (maksymalne skupienie, brak rozmów itd.). Dyscyplina na próbach to przede wszystkim stała obecność śpiewaków, i zdyscyplinowanie w trakcie śpiewania – poszanowanie siebie i innych chórzystów, tzn. podporządkowanie się woli dyrygenta i zarządu. Podobnie w trakcie występów, kiedy istotne jest aby w trakcie liturgii nie przeszkadzać w „przerwach” od śpiewania. Zdarza się, że i chóry parafialne mają z tym kłopoty i można usłyszeć śpiewaków w kościele nie tylko w repertuarze „wokalnym” ale także „gadanym”.
2. Uszanowania decyzji dyrygenta odnośnie do interpretacji utworów. Decyzje dyrygenta co do doboru repertuaru powinny być ostateczne i bezdyskusyjne. Może się zdarzyć, że jakiś utwór okaże się nieprzydatny dla zespołu, np za trudny wykonawczo ale to dyrygent samodzielnie musi podjąć decyzję o zaprzestaniu ćwiczeń nad nim lub przesunięciu terminu jego wykonania. Dotyczy to szczególnie utworów na przeglądy i konkursy – gdzie obowiązują inne zasady doboru repertuaru – tu decyzje dyrygenta winny być najbardziej samodzielne a kapłan, zarząd i chórzyści winni okazać więcej zaufania.

3. Pomoc w sprawach przygotowania właściwych nut.
Poza planowaniem repertuaru konieczne jest właściwe rozplanowanie powielania nut i ich przygotowania dla poszczególnego śpiewaka. Najlepiej, gdyby poza funkcją prezesa istniała też funkcja bibliotekarza, który czuwałby na stanem nut ich ilością i jakością, współpracując ściśle z dyrygentem czy radą artystyczna.

4. Pomoc w organizacji występów, wyrażająca się np. poprzez zabranie pulpitu dla dyrygenta, instrumentu itd. Przygotowanie logistyczne prób i występów – pozostawać powinno w gestii prezesa lub konkretnego członka zarządu odpowiedzialnego za dane zadanie tak aby odciążyć od tych obowiązków dyrygenta, który powinien w tym czasie przygotować się i zespół do śpiewu.
 
III. Oczekiwania chórzystów:
1. Okazanie szacunku wszystkim – to odpowiednia forma zwracania się do chórzystów, bez obrażania kogokolwiek.
Prawdą jest, że chóry amatorskie gromadzą miłośników śpiewu dla których jest to poświęcenie czasu wolnego od pracy, czasami kosztem obowiązków rodzinnych. Należy w śpiewaku uszanować drugiego człowieka. Kultura osobista w chórze jest więc zasadniczym problemem tak dyrygenta jak i chórzysty. Powinno się to objawiać poprzez wyważenie zachowaniu się dyrygenta wobec chórzysty/ów i odwrotnie.

2. Właściwa forma zwrócenia uwagi , w drażliwych sprawach może nawet na osobności, nigdy wobec całego zespołu.
Problemy wychowawcze istnieją w każdej grupie, niezależnie od wieku. Jest to szeroki temat i generalnie dotyczy dyscypliny. Ważnym jest jednakże cel – misja chóru parafialnego jako formacji w Kościele. Tak więc zwracanie uwagi na forum zespołu powinno dotyczyć tylko niektórych sytuacji. Właściwy jest aby przykre rozmowy odbywały się w „cztery oczy” co może wzmocnić atmosferę zaufania chórzysty do dyrygenta czy prezesa. W sytuacjach skrajnych można się odwołać do pomocy kapłana, co może podnieść rangę rozmowy i skutecznie rozwiązać problem.

3. Umiejętność wyrażenia nagany, ale także pochwały.
Pochwała powinna być stosowana umiejętnie jak wszystkie „instrumenty wychowawcze wobec grupy. Pozytywna ocena powinna motywować do dalszej wytrwałej pracy a nie tylko utwierdzać zespół we własnej doskonałości. Z drugiej strony oceny negatywne mogą również powodować irytację i niechęć do dalszych wspólnych występów a nawet współpracy z danym człowiekiem jeśli zespół jest „przekarmiany” nagannymi uwagami.

4. Wytłumaczenie wartości danej kompozycji, uzasadnienie wyboru.
Czasami trudno jest dyrygentowi właściwie uzasadnić wybór repertuaru na próbach często nie wystarcza na to czasu – próby byłyby wtedy „przegadane” a nie śpiewane. Niemniej jednak warto pokusić się o kilka zdań wstępu przed pracą nad poszczególnymi kompozycjami – choćby w przypadku kompozycji wielkich twórców takich jak J. S. Bach czy G. P. da Palestrina ale także należy przybliżać sylwetki polskich kompozytorów szczególnie tych związanych np. z naszym regionem, czyli ze Śląskiem. Warto przedstawiać kompozytorów, twórców zasłużonych dla polskiej kultury, szczególni tej sakralnej a nie tylko promowanych w oficjalnych mediach. Podnosi to rangę wykonywanej kompozycji w oczach wykonawców, a więc i uwzniośla ich produkcję artystyczną.



Komentarze

Choralnet.org · Rejestracja24 - internetowa rejestracja pacjentów · projektowanie stron www · hosting: niebieski.net ·